на-

приставка

1) фигыльләр ясый; аның мәгънәләре татар теленә түбәндәгечә тәрҗемә ителә

а) "бәрелү" фигыле ярдәмендә

наткнуться на камень — ташка барып (килеп) бәрелү

б) "өстенә", "күп булып", "бик күп" сүзләре ярдәмендә яки төп фигыльне тәрҗемә итү юлы белән

налипнуть — күп булып ябышу

намёрзнуть — [өстенә] кату, күп булып кату

насохнуть — [өстенә] ябышып кибү

в) "берникадәр", "күп итеп", "бик күп" сүзләре, шулай ук "кую" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә

набрать ягод — (берникадәр) җиләк җыю

настирать белья — (берникадәр) кер юып кую

г) "бик яхшы", "бик әйбәт", "яхшылап", "әйбәтләп", "яхшы гына", "әйбәт кенә" сүзләре, шулай ук "кую" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә

нагладить платье — күлмәкне бик яхшы үтүкләү

начистить сапоги — итекләрне әйбәтләп чистарту

д) "-ся" кисәкчәле фигыльләр белән килгәндә, "туйганчы" сүзе яки " ...ып тую" формасы ярдәмендә

наговориться — туйганчы сөйләшү, сөйләшеп тую

наслушаться — туйганчы тыңлау, тыңлап тую

е) "акрын гына" сүзләре ярдәмендә

наигрывать — акрын гына уйнау

напевать — акрын гына көйләү

ж) кайбер очракларда төп фигыль белән генә тәрҗемә ителә

наклеить на стену — стенага ябыштыру

нарастить темпы — темпларны арттыру

набить погреб снегом — кар базына кар тутыру

з) фигыльнең тәмамланган төр формасын ясаганда, төп фигыль белән яисә "чыгару" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә тәрҗемә ителә

набальзамировать — бәлзәмләү

напечатать — бастыру, бастырып чыгару

2) сыйфатлар ясый: бу очракта аның мәгьнәләре изафә ярдәмендә яки "...га тага (тагыла) торган", "...га элә (эленә) торган" сүзләре белән белдерелә

нагрудный — күкрәк ...ы, күкрәккә тага торган

настенный — стенага эленә торган

3) исемнәр ясый

нарукавник — җиңсә, беләксә

набалдашник — сакма, таяк чукмары, таяк башы

4) рәвешләр ясый

накрепко — нык итеп, ныклап; катгый рәвештә, кискен рәвештә

настрого — каты итеп, катгый рәвештә

насухо — коп-коры итеп, коп-коры булганчы, корытканчы